Edebiyat & Edep

Edebiyat, yazarın düşünce ve duygularını, okuyanın estetik bir tat almasını sağlamak amacıyla yazılmış ya da böyle bir amaç gütmese de biçimsel olarak bu düzeye ulaşmış yazılı yapıtların tümüne verilen isimdir.


Edep, Mevlana'ya göre; İnsan'ı hayvandan ayıran özellik.




Günümüzde bir takım çirkinlikler olmakta ve buna dur diyebilecek zekaya sahip " insan " bulunmamaktadır. Abdal zekası olsa da her Türk insanında, bir uyuşmuşluk içinde oluşumuzdandır böyle sustalı maymun gibi beklemek...

Yine de yazan ben ve okuyan siz kari ( okuyucu ) var oldukça, ufacık bir umut alevi de olsa, kocaman bir yangına dönüşüp sayımızın artacağına hiç şüphem yok. İhtimale vurmak, varsayımda bulunmak, beylik laflar etmek bizi fazla ileri taşımıyor, fazlalık. Eyleme geçmek, davranışla örnek teşkil edip, motive etmek, önder olup arkandan gelmelerinin canlarını acıtmayacağına güven duymalarını sağlayacak o güveni vermek mesele.

Edebiyat, Edep yok ise olmayan bir şey imiş, ben lisede okurken Edebiyat dersinin öğretmeni öyle demişti en azından.

Şiir nedir?

Edebi eserler içinde en fazla yazılan ve okunan türlerdendir. Neredeyse hemen her şairin kendine göre bir şiir anlayışı olduğu için herkesin kabul edebileceği bir şiir tanımı yapmak zordur. Şairlerin bir kısmı şiiri felsefî boyutuyla değerlendirirken, bazıları şiirde anlam
aramanın gereksizliği üzerinde durur, bazıları şiiri amaca ulaşmak için bir araç olarak görür. Şiiri, insanda güzel duygular uyandıran, onu bir ruh hâlinden başka bir rûh haline götüren; ölçülü, kafiyeli ( veya serbest ) sanatlı sözler olarak tanımlamak mümkündür. Ölçülü, kafiyeli fakat edep sınırlarını aşan anlatımları şiir tanımına dahil etmek yanlış olur.


Hakkında güzel sözler söylenebilecek hemen her olay, her eşya, her düşünce, duygu ve hayâl şiire konu olabilir. Bu bakımdan şiirin konusunu sınırlamak zordur. Şiirler genellikle biçim özellikleri ve konularına göre ( gazel, kaside, mesnevi, rubai, şarkı, türkü, koşma – güzelleme, koçaklama, taşlama, ağıt - , mani, ninni, destan vb. gibi ) farklı isimlerle adlandırılırlar.